Translate

wtorek, 7 kwietnia 2015

ETRUSKOWIE

Etruskowie - był to lud zamieszkujący w starożytności północną Italię (Etrurię). Jego pochodzenie i endogeneza do dzisiaj stanowi zagadkę. Ich pochodzenie było przedmiotem dyskusji już w starożytności, ponieważ byli bardzo wykształceni.

Istnieją dwie teorie o ich pochodzeniu:
- teoria allochtoniczna mówiąca o tym, że byli spokrewnieni z grecką ludnością na Morzu Egejskim, 
- teoria autochtoniczna mówi, że byli rdzennymi mieszkańcami Italii zamieszkującymi środkową część tego terenu

Etruskowie uprawiali medycynę i astronomię.
Początkiem dnia było u nich południe. Dzielili czas na miesiące księżycowe. 
Mieli dwunastkowy system rachuby.  
Pismo etruskie to nieco przystosowany alfabet zachodnio-grecki, który został zapożyczony (od Etrusków) przez inne ludy zamieszkujące środkową Italię. 
Cywilizacja i religia Etrusków pozostawała pod wielkim wpływem cywilizacji greckiej, kwitnącej w greckich koloniach w Italii.

Kultura i cywilizacja wywarła wielki wpływ na Rzymian. Istnieje pogląd, że cywilizacja rzymska jest kontynuacją cywilizacji etruskiej pod inną nazwą i z innym językiem. Na kształtowanie się cywilizacji etruskiej silny wpływ wywarła kultura Villanova (kultura wczesnej epoki żelaza).
Chętnie budowali polis (miasta-państwa).

Ustrój polityczny
Pod względem politycznym tworzyli związek miast (najprawdopodobniej było ich dwanaście) zwany lukumonią etruską, w którym początkowo mieli panować królowie. Później na ich miejscu pojawili się dygnitarze zmieniający się co rok, a ustrój z monarchii zmienił się w republikę arystokratyczną. Ludność składała się z rodów panujących i z prostego ludu. Corocznie zbieram się wokół świątyni bogini Voltumny, koło miasta Volsinii, gdzie składano ofiary, odbywano igrzyska, wybierano głównego kapłana i na wypadek wojny dowódcę wojsk związkowych. 

Język
Najważniejsze wiadomości dają inskrypcje (ok. 8 500 z czego 80% to napisy grobowe, przeważnie imiona). Reszta napisów zawiera dużo imion osób, bohaterów, bogów, dlatego nie są wartościowe dla poznania języka.
Trzy teksty o największym znaczeniu:
- tzw. Cippus Perusinus

- tabliczka gliniana z Kapui
- pochodzące z rozprutych glinianych zwojów ksiąg bandaże, którymi owinięta była tzw. mumia z Zagrzebia (II w.p.n.e.)

Te trzy zabytki dają razem blisko 2 000 słów. Języka nie udało się do dziś jeszcze odcyfrować.

Architektura, o której wiemy niewiele
Zachowane budowle pięknych miast toskańskich, uważane za przykłady architektury, są znacznie późniejsze. Zachowują one jednak pewną odrębność stylistyczną od reszty architektury Italii, wskazującą na związek z tradycją miejscową.
To samo dotyczy budowli inżynierskich - wznieśli pierwszy przesklepiony most.
Najwięcej wiemy o architekturze grobowce, ponieważ zachowały się kamienne nekropolie i groby tumulusowe podobnie do budowanych już w czasach mykeńskich.
Sztuka
Zawsze była pod silnym wpływem Fenicjan, Kartagińczyków i Greków, z którymi Etrusków utrzymywali ciągłe stosunki. W architekturze pozostawały po nich w wielu miejscach toskańskich ruiny murów, wodociągi, świątynie. Przed świątyniami były obszerne dziedzińce z rzadko rozstawionymi kolumnami.
O domach dają pojęcie urny, mające postać domków.
W grobowcach zachowało się bardzo dużo zabytków malarstwa ściennego. Była oryginalna i osiągnęła szczyt swej doskonałości.
Obrazy na ścianach przedstawiają sceny z codziennego życia i kultu zmarłych. W sztuce nie chodziło o naśladowanie natury, lecz o wrażenia wzrokowe (np. niebieski koń).
W grobowcach znaleziono lustra i naczynia z brązu i złota. W sztukach plastycznych używano gliny.

Religia
a) była krwawa
b) składali niekiedy ofiary z ludzi
c) rozwinięte było wróżbiarstwo: z wątroby zwierząt (haruspicja) i ze "zjawisk niebieskich"
d) duże znaczenie miała wiara w życie pozagrobowe
e) od Greków przejęli Dionizosa
f) najważniejsze bóstwa:
- Nortia - bogini losu
- Mantus - bóg podziemnego świata
- Lares - duchy opiekuńcze rodziny
- Vertumnus - bóg przyrody (imię starołacińskie)
- ważną rolę pełniła trójka bóstw: Tina (Jowisz), Uni (Junona) i Minerva (Minerwa)

Rzymianie mogli zapożyczyć od Etrusków wiele rzeczy, takich jak:
- haruspicja (rodzaj wróżby z wnętrzności zwierząt ofiarnych, najczęściej wątroby)

- ubiór
- toga

- krzesło kurulne


- liktor
- igrzyska z udziałem Gladiatorów

Historia
- W latach 600-475 p.n.e. osiągnęli najwyższą potęgę. Władza ich rozszerzyła się na znaczną część Italii północnej i Kampanii. Niejednokrotnie rozciągali swą władzę na Rzym.
- Ich upadek datuje się od bitwy pod Kyme, w której Grecy podbili ich flotę w 474 r.p.n.e.
- Z wolna Grecy i Kartagińczycy odepchnęli ich z wybrzeży morskich.
- Galowie wyparli ich z górnej Italii.
- Ulegli w końcu Rzymianom i dostali się całkowicie pod ich władzę. Byli odtąd ich sojusznikami, w połowie niezależnymi. Nastąpiła romanizacja Etrusków - asymilacja kultury jakoby wyższej nad jakoby niższą. W 89 r.p.n.e. uzyskali obywatelstwo rzymskie jako nagrodę za wierność Rzymowi w czasie wojny ze sprzymierzeńcami.

5 komentarzy:

  1. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  2. Co bzdury klepie ta ''oficjalna nauka'' najwyraźniej oderwana od rzeczywistości, Etruskowie to Słowinie i pochodzą z ziem obecnej Polski. Tadeusz Wolański już przed 200 laty udowodnił, że język Etrusków był językiem słowiańskim, i zadało to kłam tym wszystkim wymysłom które od setek lat fałszują naszą historię aż po dziś dzień czyli od czasów rozbiorów polski. Do dziś w szkołach naucza się ludzi tych zaborczych bzdur o Słowianach, że byli nie piśmienni do chrystianizacji bo byli prymitywnymi małpami mieszkającymi w lepiankach lub szałasach, i nie wytwarzali oni żadnej kultury materialnej, oraz pojawiając się nagle z mitycznych bagien Prypeci między V a VI wiekiem, to są zaborcze bzdury które są już nie aktualne !. Taką mamy Polską edukacje i szkolnictwo, które naucza ludzi bzdur / nie aktualnej wiedzy.

    OdpowiedzUsuń
  3. Tak samo naucza się ludzi w szkołach katolickich bredni na temat chrztu Polski, nie było żadnego chrztu z prostej przyczyny bo nie było w tedy takiego kraju. Przyjęcie chrztu nie jest faktem a domniemaniem opartym o lakoniczne i pozbawione konkretów zapisy kronikarskie biskupów, z których najstarszy jest u Tiethmara i został w jego dziele umieszczony bagatela 100 lat po domniemanej uroczystości. Niemiecki biskup Tiethmar o czym każdy powinien wiedzieć, pisał niemal 100 lat później. Ponadto oprócz zachwytów nad Dobrawą i jej zasługami nie napisał nic konkretnego, a jedynie jednym zdaniem zaopiniował "pokajał się i pozbył na ustawiczne namowy swej ukochanej małżonki jadu przyrodzonego pogaństwa, chrztem świętym zmywając plamę grzechu pierworodnego". Nie napisał kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach impreza się odbyła. A sam fakt, że Mieszko poślubił Dobrawę i sprowadził "misjonarzy" nie świadczy w żaden sposób o przyjęciu jakiegoś chrztu. Faktem jest tylko to, że jest to domniemanie oparte o kilka lakonicznych zapisów sporządzonych dziesiątki i setki lat później.

    OdpowiedzUsuń
  4. Tak oto naucza się ludzi bzdur o historii naszego kraju i tego kim jesteśmy jako Polacy / Słowianie. Powinno się oddzielić kościół od państwa, i powinno się zaprzestać w szkołach nauczać ludzi tych katolickich bzdur o chrzcie Polski, oraz powinno się zaprzestać w Polskich szkołach nauczać ludzi nieaktualnych zaborczych bzdur o Słowianach, oraz o tym kim byli.

    OdpowiedzUsuń
  5. Zgadzam się. Prawda rodzi się w bólach.

    OdpowiedzUsuń