MONGOŁOWIE (TURCY)

Mongolia to państwo pomiędzy Rosją a Chinami. W średniowieczu zamieszkiwali te terenu oraz Mandżurię i tereny syberyjskie.

Mongolia w 1206 r.

O mieszkańcach Mongolii nie wiadomo dużo. Ich tryb życia dużo się nie zmienił. Prowadzili życie koczownicze (lub półkoczownicze), hodowali bydło i konie.
Wszystkie konflikty między tamtymi plemionami zapoczątkowały własności prywatne. Pojawiły się również podziały klasowe. Plemiona, które żyły w miarę harmonijnie, zaczęły ze sobą walczyć. W XIII w. pojawił się lud, który chciał narzucić swoją wolę. Temudżyn (później Czyngis-chan, Wielki Chan) około 1206 r. narzucił swoją zwierzchność innym plemionom.

Źródło powodzenia Mongołów

Koń mongolski

Była to bardzo silna, zdyscyplinowana armia konna. Konie różniły się od europejskich:
- były mniejsze
- bardzo wytrzymałe
- mogły jeść wszystko
- bardzo odporne na niskie temperatury.
Poczta konna była świetnie zorganizowana.
Była to armia lekka, ale strasznie okrutna, siali postrach. Byli bardzo liczni. Armia podzielona była na system dziesiętny, setny, tysięczny. Kary za przewinienia były okrutne (zazwyczaj śmierć), dlatego oddziały były zdyscyplinowane.
Mieli bardzo dobrych, skutecznych, precyzyjnych łuczników. Potrafili wystrzelać strzały w galopie. Łuki wygięte były w drugą stronę.
Każdą wyprawę poprzedzali szczegółowym zwiadem. Mieli zapoznać się, na jakim terenie będą walczyć. Zdobywali informację o stosunkach z sąsiednimi władcami.
W Europie był zwyczaj, że dowódca walczył z rycerzami. U nich dowódca kierował walką z oddalenia, ponieważ:
- gdyby zginął, nie miałby kto zarządzać oddziałem
- miał lepszy pogląd na to, co się działo.
Na podbitym terenie władcą pozostawał ten, kto rządził tam wcześniej. Władca musiał otrzymać tzw. jarłyk (pisemną zgodę na sprawowanie władzy od Czyngis chana). Lud podbity musiał dostarczyć daninę i żołnierzy. Wywiązywano się z tych zobowiązań. Na terenach podbitych nie narzucali języka, zwyczajów czy religii.
Zmorą okupacji mongolskiej było to, że bardzo często uprowadzali tzw. jasyr (uprowadzali niewolników, brańców - wzięci do niewoli żołnierze, kobiety, dzieci).

Potrafili zaadoptować nowinki techniczne, głównie od Chińczyków (np. gazy bojowe, broń chemiczna, prawdopodobnie stężony chlor, machiny oblężnicze, proch).

Temudżyn

Podboje Czyngis chana w latach 1206-1227
Udało mu się podbić teren dzisiejszych Chin (przejściowo zajął Pekin), Iranu, Afganistanu i Buchary.
Rozpoczął, z powodzeniem, najazdy na Ruś po poruszeniu przez książąt ruskich klęski nad rzeką Kółką w 1223 r.
Kolejne najazdy zaczęły się dopiero po śmierci Czyngis chana.

Najazdy Mongołów na Polskę
Polska była wtedy w trudnym położeniu (środek rozbicia dzielnicowego).
Tatarzy nie byli zainteresowani stałym podbojem Polski, wszystkie najazdy miały charakter często łupieżczy.

Henryk Pobożny

Największy i pierwszy najazd miał miejsce w 1241 r. i miał charakter pomocniczy. Tatarzy nie chcieli, aby Polska pomogła Węgrom, na które najechali, zaatakowali z dwóch stron. Wojska tatarskie spotkały się na Śląsku. Do bitwy doszło pod murami Legnicy. Rycerstwem polskim dowodził Henryk Pobożny. Polska przegrała bitwę, a głowę Henryka Pobożnego odcięto i nadziano na dzidę. Możliwe, że Tatarzy użyli wtedy gazów bojowych.
Potem jeszcze dwukrotnie najechali na Polskę w XIII w. Czasem z pomocą książąt ruskich, aby złupić i uprowadzić jasyr.

Tamerlan

Ostatnim władcą mongolskim, który próbował powiększyć Imperium był Tamerlan (Timur). Na przełomie XIV/XV w. podbił Basen Morza Czarnego i Kaspijskiego. Zmarł w 1405 r. Nastąpiły walki o tron i zmierzch Imperium.