POLITYKA WEWNĘTRZNA KAZIMIERZA WIELKIEGO

Kazimierz Wielki

Kazimierz Wielki od razu się koronuje. Zapowiadał się bardzo fatalnie, bo skompromitowany był różnymi ekscesami damsko-męskimi. Uważany był za tchórza, bo podobno uciekł z pola walki pod Płowcami. Miał niechęć do wojen, a sprawy wolał załatwiać polubownie.
Kazimierz dostał przydomek "Wielki", bo w harmonijny sposób łączył politykę zewnętrzną i wewnętrzną, z poczuciem odpowiedzialności zajął się gospodarką z korzyścią dla Polski.

Rozwój handlu
Aby rozwinąć i zachęcić kupców do podróży po Polsce, wprowadził przywileje dla miast:
- tzw. prawo składu: kupiec musiał zatrzymać się w danym mieście i wystawić towar na sprzedaż (później było określone na jak długo), ludzie mogli się zaopatrzyć w produktu, które miał kupiec, a ten musiał płacić cło
- tzw. przymus drogowy/drożny: kupiec na określonym szlaku handlowym musiał wjechać do danych miast (a zwłaszcza miast na prawie składu).
Kolejną jego zasługą było osadnictwo/lokacje miejskie. Przyczynił się do powstania nowych miast i wsi na prawie niemieckim (około 500).
Zawsze w rozwoju handlu przeszkadzał chaos monetarny, dlatego wprowadził "srebrny grosz".
Pozwalał osiedlać się Żydom, zwłaszcza w Krakowie.

Budownictwo i obronność kraju
"Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną."
Budował dużo miast. Każde miasto zobowiązane było do budowy murów obronnych. Wyznaczonym kawałkiem muru opiekował się cech (np. jak się coś ukruszyło, to cech musiał to naprawić).
Zbudował około 50 zamków obronnych. Wszystkie są kamienne, malownicze, wyglądają podobnie. Mają niesamowitą urodę, tajemnicę. Każdy wiąże się z jakąś legendą, więc posiada swoje duchy. Wszystkie mają rozległe piwnice. Budował je na pograniczach, głównie z Czechami, bo miały wzmocnić obronność kraju. Większość została zniszczona na skutek najazdów Szwedów w XVII w. Dziś prawie wszystkie są już zniszczone.
Wprowadził obowiązek służby wojskowej dla posiadaczy ziemskich. Duchowny nie szedł do wojska, tylko płacił daninę, za którą można było wystawić kogoś innego.

Reformy administracyjne
Za panowania Kazimierza Wielkiego powstała większa część kluczowych urzędów centralnych (np. marszałek koronny, kanclerz, podskarbi), które istniały do końca monarchii.
Korzystał z rad Rady Królewskiej. W jej skład wchodzili przedstawiciele bogatej szlachty i wyższego duchowieństwa (biskupi lub opaci). W XV w. przekształci się w Senat, czyli izbę wyższą Sejmu Walnego.
Zreformował sądownictwo - wprowadził tzw. sędziów królewskich, którzy sądzili najcięższe przestępstwa. Wprowadził też sądy dla szlachty, gdzie oskarżony i pokrzywdzony był szlachcicem.

Dochody Kazimierza Wielkiego
Wszyscy królowie nie mieli pieniędzy. Kazimierz Wielki miał je, ponieważ określił wysokość stałych podatków:
- 12 grosze za łan z dóbr szlacheckich
- 24 grosze za łan z dóbr duchownych, dlatego był w konflikcie z nimi.
Dochody posiadał również z cła państwowego (opłata za przejazd na granicy).
Posiadał monopol na wydobycie kopalin (np. złoto, cynk, ołów, sól). Żupnik to człowiek, który nimi zarządzał, utrzymywał go król. Jeśli ktoś przebywał na terenie kopalni soli, to groziła mu śmierć. Sól to podstawowy artykuł handlowy.
Kolejni władcy obniżali podatki, bo chcieli zyskać przychylność szlachty i duchownych.

Królewszczyzna - ziemia należąca do króla (jego osobisty majątek, który może przekazać następcy).

Założenie Akademii Krakowskiej w 1364 roku
Jest to pierwsza wyższa uczelnia w Polsce (druga w Europie, bo pierwszy był Uniwersytet w Pradze).
Kiedy Kazimierz Wielki ją ufundował, nie miała dużego prestiżu, bo wykładano na niej:
- katedry prawa (chyba osiem)
- katedrę medycyny (przyszli lekarze)
- jedna katedra sztuk wyzwolonych (przyszli nauczyciele).
Aby miała duży prestiż, to musiała mieć katedrę teologii. Dopiero królowa Jadwiga założyła tą katedrę, bo miała dobre układy z papieżem. 

Jej prestiż podniósł się dopiero pod koniec XIV w. i została zmieniona nazwa na Uniwersytet Jagielloński.