POWSTANIE I ROZWÓJ TERYTORIALNY PAŃSTWA RZYMSKIEGO

Italia i jej mieszkańcy
- klimat śródziemnomorski (chłodne zimy i ciepłe lata)
- zróżnicowane ukształtowanie terenu (największe góry Apeniny wzdłuż Półwyspu Apenińskiego)
- warunki do uprawy winorośli, ołówek na stokach gór oraz uprawy zbóż na rozległych nizinach wzdłuż Niziny Tebetańskiej
- większość terenu wcześniej skolonizowana przez lud Itaików 

 

Legenda o założeniu Rzymu (753 r.p.n.e.)
Ab urbe condita - od założenia miasta
Westalka urodziła dwóch synów bliźniaków: Remusa i Romulusa. Prawdopodobnie zostali poczęci przez gwałt Marsa. Król rozkazał wyrzucić chłopców w nurt rzeki Tybr. Na płytkim brzegu znalazła ich wilczyca. Nakarmiła ich. Później znalazł ich dozorca trzód królewskich - Faustulus, który wziął ich do domu. Powzięli oni chęć zbudowania miasta w miejscu wychowania. Najpierw sześć sępów ukazało się Remusowi, a później dwanaście Romulusowi. Podczas bójki brać zginął Remus. Romulus zwołał ludzi na zgromadzenie i nadał m prawa.
Po Romulusie miało rządzić jeszcze sześć królów. Ostatni to Tarkwiniusz. Od tego czasu nastąpiła republika:
                                   monarchia -> republika -> cesarstwo

Ekspansja Rzymu
Wszystkie tereny, których Rzymianie nie podbili, były opóźnione w rozwoju cywilizacyjnym.
Przyczyny:
- dążenie do zdobycia jak najwięcej ziem uprawnych, ziem pod hodowlę
- spore przeludnienie na Półwyspie Apenińskim spowodowało fakt szukania nowych ziem pod osadnictwo
- chęć zdobycia łupów wojennych, z których większość otrzymał dowódca
- możliwość grabienia i wyzyskiwania terenów podjętych oraz cywilizacja ich.
Armia rzymska:
- nie było lepszej pod względem rozwoju
- armia stała
- co roku rządzący konsulowie ogłaszali pobór do wojska (przedział wiekowy: 17-46 lat). Osoba zgłaszająca się musiała mieć własne uzbrojenie
- była to przede wszystkim piechota ciężkozbrojna (żołnierz ma krótki miecz, włócznię, żelazną tarczę), ale były też oddziały piechoty lekkozbrojnej (żołnierz ma oszczep, a nie miecz, zbroję i tarczę plecioną ze skóry). Piechoty ciężkozbrojnej było więcej niż piechoty lekkozbrojnej

żołnierz ciężkozbrojny

żołnierz lekkozbrojny

- jeźdźców było bardzo mało, co mogło wynikać z ogromnych kosztów (np. utrzymania konia)
- mieli bardzo precyzyjnie opracowanie terenów
castrum - obóz legionu, zawsze budowany tak samo, zwykle na planie prostokąta i trójkąta oraz przekonany wzdłuż ulicą
- wojska rzymskie podzielone były według systemu dziesiątkowego, setnego i tysięcznego. Jednostką podstawową była centuria - sto ludzi (system setny). W czasie bitwy zawsze najpierw wystawiali ludzi najmniej doświadczonych, później bardziej wykształconych, a na końcu weterów (najstarszych, najbardziej wykształconych)
- mieli rygorystyczne reguły przemieszczania wojska - zawsze z ustawieniem straży przedniej (awangarda) i tylnej (ariergarda)
- kary chłostą i kary śmierci oraz nagroda w postaci kawałka ziemi po służbie wojskowej.

triumf:
- w starożytności: zaszczyt przyznawany zwycięskim wodzom; polegał na uroczystym wjeździe do miasta w otoczeniu pokonanych wrogów i łupów; zwycięski wódz jechał na czele pochodu, zrobiony wieńcem laurowym; na jego cześć budowano łuki triumfalne; obok wodzą miał jechać niewolnik, który mówił: "Pamiętaj, że jesteś człowiekiem"
- dziś: zwycięstwo, wygrana 

Na przełomie II i I w.p.n.e. zostały wprowadzone reformy Mariusza:
- armia sprawowana 16 lat
-do armii nie należeli tylko bogaci, ale również chłopi, kupcy, rzemieślnicy - armia zawodowa
Mariusz kadencję konsula (najwyższy urzędnik) sprawował 7 razy.