WOJNY RELIGIJNE

Sukces reformacji oznaczał w Europie wojny religijne, przede wszystkim w Niemczech, Francji i Niderlandach.

Tomasz Müntzer

Wojna chłopska w Niemczech w latach 1524-1526

Anabaptyzm to odmiana luteranizmu. Głosił ją Tomasz Müntzer. Kult nie różnił się niczym zasadniczym. Głosił "socjalistyczne" poglądy, był mistykiem, idealistą.

Różnicą kultu było przekonanie Tomasza Müntzera, że należy chrzcić osoby dorosłe. Miał dużo zwolenników wśród chłopów. Był postrzegany przez władze niemieckie jako zagrożenie.

Przywódcy chłopscy swój program spisali w 12 artykułach. Domagali się:

- obniżenia renty chłopskiej

- obniżenie dziesięciny

- zwrócenia części wsi, które kiedyś były wspólną własnością (np. pastwiska, lasy).

Feudałowie poczuli się zagrożeni. Wysyłali wojska, które mordowały chłopów.

Gdy Tomasz Müntzer dostał się do niewoli, obdarto go ze skóry i łamano kotłem. Była to publiczna egzekucja, lekcja poglądowa, jak kończą ci, którzy podburzają chłopów.

Wojna religijna w Niemczech

Niemcy podzielone były na księstwa i królestwa. Spajał je cesarz.

Wojna rozegrała się między:

- cesarzem dążącym do wzmocnienia władzy              a            tzw. Ligą Szmalkaldzką (zawiązała się

- książętami katolickimi popierającymi cesarza                         w 1531 r.) grupującą książąt protestanckich

Walki toczyły się przeszło 20 lat. Zakończyły się bardzo charakterystycznym pokojem w Augsburgu w 1555 r. Przyjęto tam zasadę cuius rego eius religio (czyj kraj, tego religia). Oznaczało to, że jeżeli książę jest:

- protestantem, to jest to kraj protestancki

- katolikiem, to jest to kraj chrześcijański.

admirał Gaspard de Coligny

Wojny religijne we Francji

Zaczęły się później niż w Niemczech. Przyjęli teorię Jana Kalwina. Zwolenników we Francji nazywano hugenotami.

W 2. połowie XVI w. królowie katoliccy (dynastia Walezjuszy) dążą do władzy absolutnej. Natomiast opozycja wobec władzy królewskiej (szlachta) nie chciała absolutyzmu i jest w dużej części protestancka. Na jej czele stanął admirał Gaspard de Coligny. Popierał ich bardzo możny ród Burbonów.

Wojna na dobre zaczęła się w 1562 r. i trwała przeszło 30 lat. Toczyła się między władzą katolicką a władzą protestancką.

Małgorzata Walezjuszka

Apogeum tej wojny była Noc Świętego Bartłomieja 24.08.1572 r. (zwana też Paryskim Krwawym Weselu). Katoliczka Małgorzata Walezjuszka zmuszona została do wzięcia ślubu z królem Nawarry, Henrykiem de Burbon. Miał to być symbol pogodzenia się katolików z protestantami. Katolicy przy okazji wesela, od dawna knuli krwawą zemstę. Podczas wesela, gdy protestanci byli w stanie upojenia i spali, katolicy ruszyli na nich i dokonali mordów. Zamordowano również admirała G. de Coligny, a jego głowę wysłano w spirytusie papieżowi, który się bardzo ucieszył. Wydarzenie to rozpaliło wojnę.

Henryk IV Burbon

Dynastia Walezjuszy wygasła (Henryk III został zasztyletowany w Polsce). Władzę objął król Henryk IV Burbon, który w 1598 r. wydał Edykt Nantejski. Król ten stwierdził, że nawróci się do chrześcijaństwa (wcześniej był protestantem). Mówiono, że "Paryż jest warty mszy". Edykt Nantejski to edykt tolerancyjny dla hugenotów w całym kraju (z wyjątkiem Paryża) - mogli odprawiać swoje msze w określonych miejscach. Gwarancją bezpieczeństwa hugenotów był fakt, iż mieli dostać kilka twierdz (zamków obronnych) z prawem trzymania załóg wojskowych i w razie konieczności mogli przeciwstawić się katolikom. Edykt Nantejski miał przywrócić religię katolicką, zabraniał odnawiać pamięć o wojnach religijnych. Izba Edyktu składała się z 16 radców (10 katolików, 6 hugenotów).