POWSTANIE STANÓW ZJEDNOCZONYCH AMERYKI

Przyczyny

Północnoamerykański Indianin

Pierwsi osadnicy pojawili się w XVII w. z Holandii, Anglii, Irlandii, Niemiec i Skandynawii.
Na tych terenach mieszkali Indianie. Bardzo różnili się od Indian z Ameryki Południowej. Byli bardzo wojowniczy, nie chcieli się asymilować. Europejczycy wypychali Indian coraz bardziej na zachód. W XIX w. podjęli próbę wymordowania Indian. Swoje okrucieństwo uzasadniali okrucieństwem Indian. Resztki Indian zamknięto w rezerwatach.
Indianie żyli dzięki bizonom, których Biali wybijali.
Do Ameryki sprowadzono Murzynów, aby ciężko pracowali na plantacjach. Biali nie zamierzali pracować na plantacjach. Pracownikom trzeba było płacić, a Murzyni byli niewolnikami.
Południe miało charakter rolniczy (np. Georgia, Kalifornia, Wirginia) - tania produkcja bawełny dzięki rolnictwu. Północ była bardziej zaopatrzona w zakłady metalurgiczne, przemysł spirytusowy, a gospodarstwa farmerskie nie miały niewolników.
Zaczęło się krystalizować poczucie odrębności wśród kolonistów. Anglia:
- nakładała bardzo wysokie cła na towary sprowadzone do Ameryki
- miała monopol (np. na herbatę)
- koloniści nie mogli uczestniczyć w stanowieniu praw w Parlamencie angielskim
- narzucała prawa, łącznie z podatkami
- narzuciła opłatę stemplową
- nie chciała, aby koloniści byli samowystarczalni, traktowała ich jak rynek zbytu
- koloniści musieli utrzymywać wojsko brytyjskie
- niektóre towary koloniści mogli sprzedawać tylko do Anglii, a niektóre mogły być wywożone na statkach angielskich.
W 1773 r. koloniści przebrani za Indian wyrzucili cały transport herbaty do wody (bostońskie picie herbaty). Anglicy zablokowali port w Bostonie.
W 1774 r. kongres w Filadelfii podjął decyzję o wojnie.

Thomas Jefferson

Wojna o niepodległość
Dnia 4.07.1776 r. została wydana Deklaracja Niepodległości napisana przez Thomasa Jeffersona. Zapewniała:
- niepodległość 13 kolonii
- powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki o ustroju republikańsko-demokratycznym.
 

 Wojna rozegrała się między:

     koloniści, Francuzi, ochotnicy (w oświeceniu              a                              wojska angielskie

     zaczęła się tendencja do wchodzenia w

     konflikty z ideowych pobudek), np.

     Kościuszko, Pułaski, La Fayette

George Washington

Armia amerykańska dowodzona przez Jerzego Waszyngtona początkowo ponosiła klęski. Anglia miała armię regularną, wyszkoloną, a Ameryka - partyzantkę.
Kiedy Amerykanie kupili broń i wyszkolili się, zauważyli plusy:
- walka na swoim terenie
- pomoc ludności.
Bitwy przesądzone o wygranej Amerykanów:
- bitwa pod Saratogą w 1777 r. (brał w niej udział Tadeusz Kościuszko, który dosłużył się stopnia generała, uznawany za pomysłodawcę Akademii Wojskowej w Stanach - ufortyfikował West Point)
- bitwa pod Savannah w 1779 r. (zginął w niej Kazimierz Pułaski)
- bitwa pod Yorktown w 1781 r. (rozstrzygająca zwycięstwo Amerykanów).
Pokój podpisano w Wersalu w 1783 r.

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Benjamin Franklin

Alexander Hamilton

Napisali ją w 1787 r. tzw. "Ojcowie - założyciele":
- Benjamin Franklin
- Thomas Jefferson
- George Washington
- Alexander Hamilton.
Prezydent USA:

- był wybierany na cztery lata wraz z wiceprezydentem

- ma być naczelnym wodzem armii i floty
- zawieranie traktatów
- wybieranie ambasadorów, innych publicznych ministrów, konsulów, sędziów sądu najwyższego i innych urzędników za zgodą Senatu
- jest jednocześnie szefem rządu
- może sprawować maksymalnie dwie kadencje (ale są wyjątki)
- po jego śmierci obowiązki przejmuje wiceprezydent do końca kadencji
- wybierany przez elektorów, którzy wybierani są przez społeczeństwo
- posiada prawo weta w stosunku do ustaw Kongresu
- sprawuje politykę zagraniczną
- Kongres może go odwołać
- sprawujące władzę wykonawczą.
Kongres - Senat, izba reprezentantów, składa się na niego dwóch senatorów z każdego stanu.

W 1791 r., jako uzupełnienie Konstytucji, wprowadzono dziesięć poprawek - Karta Praw. Miała gwarantować wszystkie podstawowe prawa obywatelskie, gwarantuje prawo do posiadania broni.

USA jest państwem federacyjnym. Poszczególne stany mogą mieć swoje konstytucje, gubernatora, skarb, administracje, ale musi być to zgodne z prawem federalnym.