Największe dochody miało biskupstwo w Gnieźnie i Krakowie.
Prymas w XVI w., ku niezadowoleniu szlachty, sprawował urząd inter rexa (zastępca króla po jego śmierci aż do wyboru kolejnego).
Szlachtę zaczęło denerwować, że Kościół miał tak dużo praw:
- nie płacili podatków
- mieli własne sądownictwo
- wyroki sądów kościelnych były egzekwowane przez władze świeckie.
Nurty reformacyjne, które przyjęły się w Polsce
a) luteranizm (najwięcej na zachodzie i w miastach)
b) kalwinizm (głównie wśród szlachty w całej Polsce): zmieniono Kościoły na zbory kalwińskie, które były bardzo ubogie, zaprzestali płacenia dziesięciny. Kalwini w Polsce podzielili się w 1562 r. na:
- zbór większy
- zbór mniejszy (arianie) - typowo polski odłam kalwinizmu. Nazywali ich także antytrynitarzami, bo nie wierzyli w Trójcę Świętą oraz Braćmi polskimi nawiązując do braci czeskich. Uważano ich za niebezpiecznych. Wierzyli, że wszyscy ludzie są równi, nie godzili się, aby ktoś żył wykorzystując innych, byli przeciwnikami wojen, a na znak sprzeciwu nosili drewniane miecze, odmawiali służby wojskowej, nie stawiali się na pospolite ruszenie. Wygnano ich w XVII w. - pierwszy akt nietolerancji religijnej w Polsce.
Reformacji praktycznie nie poddali się chłopi.
Kontrreformacja w Polsce
Reformacja nie odniosła sukcesu w Polsce, była krótkotrwała.
 |
| Stanisław Hozjusz |
W 1564 r. Jezuici zostali sprowadzeni do klasztoru w Braniewie przez Stanisława Hozjusza, ale skupili się głównie na zakładaniu szkół dla męskiej szlacheckiej młodzieży, kolegia i akademie. Zyskali duży wpływ na niektórych monarchów, np. Zygmunt III Waza nie robił nic bez doradców Jezuitów (wtedy zaczęto odczuwać kontrreformację). Na siłę nawracano na katolicyzm, pojawiały się tumulty (zamieszki uczniów szkół jezuickich), ścigano autorów nieodpowiednich ksiąg.
Po przyłączeniu Litwy, na terenie kraju było bardzo dużo prawosławnych, których próbowano nawrócić.
W 1596 r. miała miejsce unia w Brześciu. Prawosławni mieszkający na terenie Polski byli podporządkowani papieżowi, a ich obrządki i dogmaty się nie zmieniały. Nazywano ich unitami.
Polska państwem bez stosów
Protestantów (w przeciwieństwie do np. Francji) nie palono na stosach, dzięki ugodzie sandomierskiej z 1570 r. Nie obejmowała ona arian.
W 1573 r., po śmierci Zygmunta Augusta, podpisano tzw. konfederację warszawską jako kolejny akt tolerancji religijnej. Obejmował on wszystkie wyznania. Napisany był pod Henryka Walezego, który brał udział w Nocy Świętego Bartłomieja.
Nie chciano, aby w Polsce wybuchła wojna religijna.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz