Persja
Pierwotnym miejscem, z którego narodziła się Persja, to Elam w VI w.p.n.e.
Pierwszym władcą, który tworzył to imperium, był Cyrus Wielki. Prawdziwą potęgę państwa zbudował Dariusz w poł. VI w.p.n.e. (rozbudował je, było stabilne wewnętrznie).
Wypracowali metodę zarządzania środka, tzn. zakładali, że ludy pod ich panowaniem mogą wyznawać własną religię, mają duży margines swobody pod warunkiem, że płacą podatki i są lojalni.
Dariusz podzielił państwo na strapaie (okręg administracyjny), na której czele stał satrapa (rządzili okręgami, zbierali podatki). Byli kontrolowani przez "oczy i uszy króla" (urzędnicy Dariusza).
Cechą charakterystyczną była religia - zaratusztrianizm (pierwotnie mazdaizm). Jej oryginalność polegała na tym, że istniał podział na dualizm dobra i zła, podczas której cały czas toczyła się walka pomiędzy:
Ahuramazda vs Aryman
(bóg dobra, światła, dobrych uczynków) (bóg zła, ciemności)
Wierzyli, że ostatecznie zwycięży Ahuramazda.
Ich wyznawcy mieli dziwny obrządek pogrzebowy - wynosili zwłoki na wysokie wieże, by rozdziabywały ich ptaki.
VI w.p.n.e. Persowie dotarli do Azji Mniejszej do tzw. Jonii, gdzie Grecy mieli pozakładane miasta-państwa. Wybuchało tam powstanie przeciwko Persom, bo ci ściągali duże daniny. Persowie zburzyli do gruntu Milot, by ukazać, jak potępią, gdy ktoś się zbuntuje.
Wojny Greków z Persami
a) pierwsza wojna w 492 r.p.n.e. i zakończyła się klęską zanim się rozpoczęła
b) wyprawa perska w 490 r.p.n.e.:
- bitwa pod Maratonem - szczególna bitwa lądowa; największe znaczenie mieli hoplici (odnieśli zwycięstwo) i dowódca Miltiades; najbardziej rozpowszechniona historia: po wygraniu Greków, został wysłany posłaniec do Atan (42 km biegiem) by ogłosić zwycięstwo, po dotarciu zmarł
dalsze wojny toczone były na morzu
c) lądowa i morska wyprawa króla Kserksesa w 480 r.p.n.e.
- najbardziej znana bitwa pod Termopilami - legenda wojskowości: 300 Spartan broni się przed ogromną armią Persów; król Leonidas ze Spartanami broni wąwóz, do którego ktoś wydał miejsce Persom, jak dostać się na tyły armii spartańskiej
- bitwa pod Salaminą - wygrana przez Greków, bo sprzyjała im pogoda.
W 479 r.p.n.e. w Platejach Persowie się odwrócili. W ciągu kilku lat udało się wypędzić Persów z Grecji. Ostatecznie zostaje podpisany Pokój Kaliksta w 466 r.p.n.e., dzięki temu ostatecznie Persowie wycofują się z Grecji.
Powstanie Związku Delijskiego
Po przegranie Persów pod Platejami, padła propozycja utworzenia floty morskiej w Atenach. Byli przekonani, że bitwy na morzu są dla nich korzystniejsze. Wszystkie polis zaangażowane były przy budowie floty. Wszystkie skarby trzymane były na początku w Delos, później w Atenach, gdzie nie były wykorzystywane przez Heryklesa na flotę, tylko np. do upiększania, rozbudowy Aten czy też do organizacji igrzysk.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz