 | ||
| Stanisław August Poniatowski |
Kandydatami do tronu byli tylko Polacy pochodzący z polskiej magnaterii, mający poparcie w Rosji, bo elekcja odbywała się w asyście wojsk rosyjskich, którzy przekupywali szlachtę.
Znaczący wpływ na elekcję miała caryca Katarzyna II (Wielka). Zasadniczo przyczyniła się do śmierci Piotra II i rządziła samodzielnie.
Stanisław Poniatowski był poważnym kochankiem carycy. Kiedy nastąpiła elekcja w 1764 r., ich romans od dawna nie istniał. Caryca wiedziała, że jest on oczytany, wykształcony, ma miękki charakter i można nim sterować. Nie miał dużego oparcia w silnej rodzinie, która mogłaby mieć na niego wpływ (dopiero jego ojciec się wzbogacił). Był upośledzony umysłowo, np. osądzał mysz.
Stanisław Poniatowski został wybrany na elekcji na króla i przyjął imię August. Jest to jedyny władca, który koronował się w Warszawie (złamał tradycję koronacji w Krakowie). Był związany z Warszawą, a ta dużo mu zawdzięcza.
Znaczący wpływ na elekcję miała caryca Katarzyna II (Wielka). Zasadniczo przyczyniła się do śmierci Piotra II i rządziła samodzielnie.
Stanisław Poniatowski był poważnym kochankiem carycy. Kiedy nastąpiła elekcja w 1764 r., ich romans od dawna nie istniał. Caryca wiedziała, że jest on oczytany, wykształcony, ma miękki charakter i można nim sterować. Nie miał dużego oparcia w silnej rodzinie, która mogłaby mieć na niego wpływ (dopiero jego ojciec się wzbogacił). Był upośledzony umysłowo, np. osądzał mysz.
Stanisław Poniatowski został wybrany na elekcji na króla i przyjął imię August. Jest to jedyny władca, który koronował się w Warszawie (złamał tradycję koronacji w Krakowie). Był związany z Warszawą, a ta dużo mu zawdzięcza.
Reformy Sejmu Konwokacyjnego (poprzedzającego elekcję) i Sejmu Koronacyjnego (podczas koronacji)
Sejmu te nie zostały zerwane, bo były związane węzłem konfederacji, dlatego weto nie obowiązywało.
Miał nadzieję i dużo dobrej woli, aby coś zmienić:
- zakaz przysięgi na instrukcje sejmikowe (stawali się posłami ogólnokrajowymi, a nie wypełniaczami woli)
- ograniczono liberum weto w sprawach skarbowych (większość głosów)
- wprowadzono cło generalne, które szło do skarbu państwa (zniesiono cła prywatne, które szło do kieszeni magnatów)
- utworzono namiastkę rządu pod nazwą Konferencja Króla z Ministrami (rząd był potrzebny).
Sejmu te nie zostały zerwane, bo były związane węzłem konfederacji, dlatego weto nie obowiązywało.
Miał nadzieję i dużo dobrej woli, aby coś zmienić:
- zakaz przysięgi na instrukcje sejmikowe (stawali się posłami ogólnokrajowymi, a nie wypełniaczami woli)
- ograniczono liberum weto w sprawach skarbowych (większość głosów)
- wprowadzono cło generalne, które szło do skarbu państwa (zniesiono cła prywatne, które szło do kieszeni magnatów)
- utworzono namiastkę rządu pod nazwą Konferencja Króla z Ministrami (rząd był potrzebny).
Reformy pierwszych lat panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
- przeprowadzono nowy spis królewszczyzn wynikające z opłat dzierżawnych za dobra królewskie, co oznaczało podniesienie kwarty (opłaty na wojsko)
- otwarto mennicę państwową (jednolita polska moneta, która miała wyprzeć zepsute pruskie monety)
- otwarto Szkołę Rycerską (wykształciła oficerów, np. Kościuszkę)
- mecenat króla (czwartkowe obiady, na których król spotykał się z ludźmi o podobnych poglądach
- rozbudowa Warszawy (budowa Łazienek Królewskich)
- sponsorowanie artystów, utrzymywanie teatrów, sprowadzanie malarzy z Włoch.
- przeprowadzono nowy spis królewszczyzn wynikające z opłat dzierżawnych za dobra królewskie, co oznaczało podniesienie kwarty (opłaty na wojsko)
- otwarto mennicę państwową (jednolita polska moneta, która miała wyprzeć zepsute pruskie monety)
- otwarto Szkołę Rycerską (wykształciła oficerów, np. Kościuszkę)
- mecenat króla (czwartkowe obiady, na których król spotykał się z ludźmi o podobnych poglądach
- rozbudowa Warszawy (budowa Łazienek Królewskich)
- sponsorowanie artystów, utrzymywanie teatrów, sprowadzanie malarzy z Włoch.
Sprawa dysydencka
Dysydent:
- dziś: opozycjoniści będący w kontrze do władzy
- wtedy: innowiercy, którzy prawie doprowadzili do I rozbioru Polski.
Do 1767 r. były spokojne rządy. Po nich zaczęła się afera wobec innowierców:
- protestantów, którzy mieli za sobą Prusy
- prawosławnych, którzy mieli za sobą Rosję.
W 1767 r. innowiercy za namową Rosji, zawiązali konfederacje:
- prawosławni w Słucku (miasto znane z produkcji pasów kontuszowych)
- protestanci w Toruniu.
Innowiercom nie chodziło o przywileje. Chcieli mieć pełnię praw, takich jak polscy katolicy (np. aby mogli sprawować urzędy).
Dysydent:
- dziś: opozycjoniści będący w kontrze do władzy
- wtedy: innowiercy, którzy prawie doprowadzili do I rozbioru Polski.
Do 1767 r. były spokojne rządy. Po nich zaczęła się afera wobec innowierców:
- protestantów, którzy mieli za sobą Prusy
- prawosławnych, którzy mieli za sobą Rosję.
W 1767 r. innowiercy za namową Rosji, zawiązali konfederacje:
- prawosławni w Słucku (miasto znane z produkcji pasów kontuszowych)
- protestanci w Toruniu.
Innowiercom nie chodziło o przywileje. Chcieli mieć pełnię praw, takich jak polscy katolicy (np. aby mogli sprawować urzędy).
 |
| Karol Radziwiłł "Panie Kochanku" |
Katolicy od razu zawiązali swoją konfederację pod przewodnictwem magnata Karola Radziwiłła "Panie Kochanku" w Radomiu. Uważali, że tylko oni mogą mieć pełnię praw.
Mogło się to skończyć wojną domową, która chwilowo nie nastąpiła.
Król musiał ustąpić. W 1768 r. dysydenci dostali prawa polityczne, a jednocześnie zagwarantowano nienaruszalność praw kardynalnych:
Mogło się to skończyć wojną domową, która chwilowo nie nastąpiła.
Król musiał ustąpić. W 1768 r. dysydenci dostali prawa polityczne, a jednocześnie zagwarantowano nienaruszalność praw kardynalnych:
- liberum weto
- wolna elekcja
- prawo do rokoszu (zbrojną napaść przeciwko królowi)
- pełna władza pana nad chłopem poza karą śmierci (blokowały podstawowe reformy, gwarancja zacofania Polski).
- wolna elekcja
- prawo do rokoszu (zbrojną napaść przeciwko królowi)
- pełna władza pana nad chłopem poza karą śmierci (blokowały podstawowe reformy, gwarancja zacofania Polski).
Konfederacja barska (Bar - miasto z twierdzą na pograniczu, założone przez królową Bonę) w latach 1768-1772 r. jako przyczyna I rozbioru Polski
Zawiązana przez bardzo zacofaną, katolicką i nienawidzącą Stanisława Augusta Poniatowskiego szlachtę. Szlachetna ta uważała, że Stanisław August Poniatowski był wcieleniem diabła, źródłem zła, bo miał swobodny tryb życia.
Miała ona być deklaracją w obronie wiary i wolności (chyba złotej szlacheckiej).
Przekształciła się w regularną wojnę domową, w którą wmieszała się Rosja:
konfederaci (skompromitowali się, a wojska królewskie
Zawiązana przez bardzo zacofaną, katolicką i nienawidzącą Stanisława Augusta Poniatowskiego szlachtę. Szlachetna ta uważała, że Stanisław August Poniatowski był wcieleniem diabła, źródłem zła, bo miał swobodny tryb życia.
Miała ona być deklaracją w obronie wiary i wolności (chyba złotej szlacheckiej).
Przekształciła się w regularną wojnę domową, w którą wmieszała się Rosja:
konfederaci (skompromitowali się, a wojska królewskie
gdy postanowili porwać Stanisława
Augusta Poniatowskiego, uprowadzili
go, ale przekupił kogoś i wypuścili go)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz