WYBUCH REWOLUCJI FRANCUSKIEJ

Wszystko się sypało (deficyt, król bez pieniędzy).

Jacques Necker

Minister skarbu króla Ludwika XVI, Jacques Necker, podsunął królowi rozwiązanie. Twierdził, że "nie da się zrównoważyć budżetu Francji, jeżeli nie wprowadzi się nowych podatków". Król nie mógł sam narzucić nowych podatków duchowieństwu i szlachcie. Dlatego, w 1787 r. król zwołał tzw. Zgromadzenie Notablów. Byli to przedstawiciele szlachty i duchowieństwa (stąd nazwa). Król zwrócił się do nich o uchwalenie podatków. Ci odmówili, mówiąc, że "podatków płacić nie będą. Jeżeli król chce powszechnego opodatkowania, niech zwoła Stany Generalne" (francuski parlament, który nie był zwoływany od 1614 r.). Król się wahał, nie chciał ich zwoływać. Sytuacja pogorszona klęskami żywiołowymi, doprowadziła Francję na skraj przepaści i nie było innego wyjścia.

Pierwszy etap rewolucji - rewolucja adwokatów. Jest on spokojny, kulturalny. Chcą zmian ustawodawczych. Deputowani są prawnikami.
Dnia 5.05.1789 r. król zwołał Stany Generalne do Wersalu. Będzie to początek rewolucji.
Stany Generalne miały podwójną reprezentację stanu trzeciego.
Deputowanymi stanu trzeciego byli przedstawiciele burżuazji i wolnych zawodów, a najwięcej z nich miało wykształcenie prawnicze. Stan trzeci zaproponował obradowanie szlachcie i duchowieństwu razem, ale ci odmówili, bo zawsze obradowali oddzielnie. Deputowani stanu trzeciego stwierdzili, że "to oni są narodem, a nie szlachta i duchowieństwo, których jest 3% populacji". Jest to wynik zmian świadomościowych.
Dlatego, w czerwcu 1789 r. przedstawiciele stanu trzeciego ogłosili się Zgromadzeniem Narodowym. Uznali, że jeśli reprezentują 97% społeczeństwa, to właśnie oni, nawet bez zgody deputowanych szlachty i duchowieństwa, mogą postanowić pewne prawa, bo oni są narodem. Wcześniej nikt tak nie myślał. Nabrali pewności siebie i świadomości, że mają takie same prawo rządzenia krajem, jak szlachta i duchowieństwo.
W momencie, gdy stan trzeci ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym, król przestraszył się, że:
- ta sytuacja wymknie mu się spod kontroli
- przedstawiciele stanu trzeciego mogą wprowadzić reformy, których on nie oczekiwał (chciał uchwalenia podatków, co na początku zostało odrzucone, a stan trzeci chciał dążyć do zmian ustrojowych).
Król zachował się naiwnie. Pewnego dnia kazał zamknąć salę obrad. Wywieszono tablicę, że jest remont. Król naiwnie myślał, że ci postoją i sobie pójdą, a sprawa zniknie. Ci doszli do wniosku, że "brak sali nie może przeszkodzić w dalszych obradach". Znaleźli w ogrodzie pawilon, który służył do gry w piłkę. Od tej pory tam obradowali, ogłaszając się Zgromadzeniem Narodowym Konstytucyjnym (Ustawodawczym), w skrócie Konstytuantą. Formułowali cele swoich spotkań. Oświadczyli, że "będą obradowali tak długo, aż nie zostanie uchwalona konstytucja". Mogli wzorować się na konstytucji amerykańskiej.

Drugi etap rewolucji - rewolucja miejska
Rewolucja wkracza w inny wymiar. Ludzie głodni, zdesperowani, sfrustrowani, zdenerwowani wyszli na ulicę, żeby manifestować swoje niezadowolenie.
Oficjalnie rewolucja zaczęła się 14.07.1789 r., jest to dzień zdobycia Bastylii, a nie zburzenia jej.
Ludzie wyszli na ulicę z zaangażowaniem rzesz ludności Paryża. Szli w kierunku Bastylii (symbol uciemiężenia, bezwzględnej władzy absolutnej króla, ale w 1789 r. nie odgrywa już żadnej roli). Otoczyli ją. Załoga Bastylii (strażnicy więzienni) dała się omamić tłumowi, otworzyli bramy. Był to ich błąd, bo lud jest nieprzewidywalny i nie można mu wierzyć. Zabito strażników więziennych (odcięto im głowy, nabito na piki i obnoszono je po Paryżu). Więźniów z Bastylii uwolniono, obnoszono ich na rękach jak bohaterów. Bastylię w ciągu kilku miesięcy zaczęto systematycznie rozbierać. Kamienie z jej rozbiórki były wysyłane po całej Francji jako kamienie wolności.
Z tym etapem rewolucji, wiążą się symbole narodowe Francji, ponieważ:
a) 14.07 jest głównym świętem narodowym Francji

b) powstanie flagi: kiedy król powrócił do Paryża (najpierw przygotowywał się do ataku na niego, potem zmuszono go do powrotu z Wersalu), to połączono kolory:
- kolor niebieski - kolor Paryża
- kolor biały - kolor królewski
- kolor czerwony - kolor Paryża
c) hymn "Marsylianka"  łączy się z dalszym etapem rewolucji - wojny z Austrią, była pieśnią bojową.

Najważniejszym dokumentem pierwszego etapu rewolucji, była Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 22.0.1789 r. Zaczyna się od słów: "wszyscy ludzie rodzą się i pozostają wolni i równi".
Po ulicach Paryża przeszły manifestacje, zburzenie Bastylii itd., ale Konstytuanta nadal spokojnie obradowała. Zanim zostanie uchwalona konstytucja, Konstytuanta wzmocniona manifestacjami, poparciem ludu Francji, przeprowadzała kolejne reformy, które miały wzmocnić Francję, np.:
- nowy podział administracyjny na departamenty
- opodatkowani duchowieństwa i szlachty
- konfiskata dóbr kościelnych, dlatego Kościół nie popierał rewolucji
- podporządkowanie Kościoła państwu
- zniesienie pozostałości feudalnych na nielicznych wsiach oraz przywilei stanowych szlachty. Stało się to pod naciskiem chłopów, bo w sierpniu 1789 r. miała miejsce na wsi rewolucja agrarna (chłopi dowiadując się o tym, co działo się w miastach, napadli na wsiach na budynki użyteczności publicznej, dwory szlacheckie, palili księgi, w których zapisane były podstawowe powinności feudalne)
- utrzymano prawo szlachty do posiadania ziemi
- wprowadzono jednolity system miar i wag
- wprowadzono przepisy dotyczące wyborów proboszczów.