MONARCHIA KONSTYTUCYJNA WE FRANCJI

Uchwalenie konstytucji
Konstytucję uchwalono 3.09.1791 r. Była druga w Europie i trzecia na świecie.
Wprowadzała ustrój monarchii konstytucyjnej - monarchia, w której prawa monarchy są ograniczone i zapisane są w Konstytucji (są zdefiniowane).
Konstytucja francuska była konstytucją bardziej postępową od polskiej Konstytucji. Zrywała z feudalizmem i wprowadzała dużo pozytywnych zmian, wprowadzających Francję i Europę do systemu politycznego. Przede wszystkim wprowadziła trójpodział władzy:
- władzą ustawodawczą było tzw. Zgromadzenie Prawodawcze (miało pełnię władzy)
Od tej pory prawo wyborcze, prawa polityczne zostały związane ze statusem majątkowym: zostali podzieleni na cztery klasy majątkowe w zależności od płaconych podatków (im wyższa klasa tym większe prawa). Z czasem powoli zaczną się wycofywać, prawa wyborcze będą związane z coraz niższym statusem majątkowym, aż w końcu dostaną je wszyscy.
- władza wykonawcza: król i ministrowie powołani przez króla, ale odpowiedzialni byli przez parlamentem (Zgromadzeniem Prawodawczym) - przejaw głębokiej reformy demokratycznej
Król nie miał zbyt dużych praw, miał prawo weta zawieszającego (mógł w stosunku do uchwał Zgromadzenia Prawodawczego zgłosić weto zawieszające, które tylko blokowało ustawę, nie mógł jej całkowicie anulować), funkcja reprezentująca kraj.
- władza sądownicza: niezależne, niepowiązane z władzą wykonawczą i ustawodawczą.

Republika żyrondystów
Początek wojny z Austrią
Zaczyna się w kwietniu 1792 r. Była prowadzona pod hasłem "wojna pałacom, pokój chatom" - jest to wojna władców, a nie ludu.
Dlaczego Austria wystąpiła przeciwko rewolucyjnej Francji? Cała Europa bała się tego, co stało się we Francji. Francuzi nie ukrywali tego, że chcą rewolucję rozszerzyć. Dało to bardzo duży niepokój u wszystkich państw absolutnych, które trzymały się mocno (Rosja, Prusy, Austria). Austria, z racji powiązań małżeńskich, była zainteresowana wewnętrzną sytuacją Francji. Dlatego wojna zaczęła się od konfliktu Francji z Austrią, ale dość szybko przekształciła się w konflikt szerszy - wojna między Francją a pierwszą koalicją antyfrancuską.
Druga rewolucja
Kiedy trwała wojna z Austrią, sytuacja wokół króla zaczęła się zagęszczać. Ludwika XVI oskarżono o to, że sprowadził wojnę na Francję, że jego i Marii Antoniny knowania spowodowały, że Francja została uwikłana w wojnę. Mimo tego, że król był chroniony przez Konstytucję, zaczęto coraz bardziej aktywnie, brutalnie króla atakować, oskarżając go o wszystko. Zwłaszcza, że dramatycznie pogorszyła się sytuacja gospodarcza we Francji (ludzie głodowali). Ludwik XVI stał się ofiarą. Ostatecznie został aresztowany, czego należało się spodziewać.
Dzień aresztowania króla to dzień, który uznano za pierwszy dzień republiki (moment zerowy, od tego dnia zaczął się kalendarz jakobiński).
Króla osadzono w więzieniu w Tempie (gdzie w 1314 r. wtrącono Wielkiego Mistrza Zakonu Templariuszy, Jakuba de Molay). Nie mógł tam siedzieć wiecznie. Wobec króla mnożyły się oskarżenia. Należałoby się spodziewać większej interwencji innych władców, którzy poczuwali się do solidarności z Ludwikiem XVI. Nie była to komfortowa sytuacja, żeby konstytucyjny król siedział w więzieniu.
Zaczęto debatować, co zrobić z królem. Dyskusje wokół niego były bardzo burzliwe na forum Konstytucyjnego Zgromadzenia Prawodawczego (w skrócie Legislatywa). Na prawicy i lewicy były skrajne skrzydła opowiadające się za dwoma rozwiązaniami w sprawie królewskiej:
- żyrondyści domagali się jedynie detronizacji króla (pozbawić go tronu)
- jakobini chcieli go ściąć, stwierdzili, że "ktoś musi za to zapłacić"
- bagno - deputowani, którzy bali się opowiedzieć po jednej albo drugiej stronie. Otwarcie czekali na rozwój wypadków. Taka postawa była postawą najbardziej rozsądną, bo jednoznaczne opowiedzenie się za jedną ze stron w czasie rewolucji było bardzo ryzykowne (jeżeli wygrała strona przeciwna, to można było bardzo łatwo stracić głowę). Większość członków bagna w czasie głosowania została przeciągnięta na stronę jakobinów (zastraszeniem, przekupstwem).
Dlatego zapadła decyzja, że króla trzeba ściąć.
Dnia 21.01.1793 r. król został ścięty gilotyną (jeden z elementów wyrównania społeczeństwa). Później została ścięta Maria Antonina i bardzo wielu członków rodziny królewskiej. Po uwięzieniu króla miała miejsce wielka emigracja z Francji tych, którzy przeczuwali, że może być nieciekawie, do państw ościennych.
Zginął król i jego żona. Ich małoletniego syna oddano na naukę do szewca, ale potem, w niewyjaśnionych sytuacjach, zginął. Kiedy po obaleniu Napoleona Bonaparte, Burbonowie wrócą do władzy, to król będzie nosił numer XVIII, a nie XVII (malec prawdopodobnie został zamordowany).
Od czasów uwięzienia króla, Francja była republiką żyrondystów. Pomimo głosowania na forum Legislatywy, żyrondyści sprawują najważniejsze funkcje w państwie. Działacze żyrondystów odgrywają najważniejszą rolę w państwie (np. dowódcy w armii). Mają dominującą rolę, ale ścięcie króla bardziej wzmocniło radykalniejszy ruch polityczny, jakim byli jakobini.

Na początku czerwca 1793 r. jakobini doprowadzają do wymordowania prawie wszystkich przywódców żyrondystów (skrytobójcze wymordowania: najpierw aresztowania, potem ścięcia). Otwiera to nowy etap w historii rewolucji: najbardziej dziwaczny, wypaczony, krwawy, czyli tzw. okres dyktatury jakobinów. Prawie każdego uznawali za wroga. Kościół dla Dantona był wrogiem numer jeden.