Izrael (Żydzi) - to temat kontrowersyjny
"Żydzi to najstarszy kozioł ofiarny"
Żydzi obarczeni byli odpowiedzialnością za wszystko (głód, zaraza, wojna). W Polsce również były regularne pogromy (antysemityzm).
Powstanie starożytnego Izraela
Dzisiejsze informacje o Izraelu czerpiemy ze Starego Testamentu.
Początkowo nie tworzyli organizacji państwowej, zaczęli je tworzyć z czasem. Zarządzane było przez sędziów.
Abraham z Ur miał wyprowadzić Żydów z Mezopotamii do tzw. Ziemi Obiecanej (Kanaan - teren dość atrakcyjny; łakomy kąsek dla sąsiadów). Jednakże z Mezopotamii wyprowadził ich Mojżesz.
Tereny Izraela podbijali Egipcjanie.
Państwo żydowskie powstało w XI w.p.n.e.. Pierwszym królem był Saul.
Kolejnym królem był Dawid. Panował od X w.p.n.e.. Zyskał bardzo dużą popularność przez pokonanie plemienia filistynów. Miał zabrać im Arkę Przymierza (skrzynię z tablicą z Dekalogiem).
Następnym królem był Salomon panujący od X w.p.n.e.. Utrwalił władzę Izraelitów. Podobno był inteligętny. Zbudował pierwszą świątynię zburzoną przez Babilończyków.
Po śmierci Salomona państwo rozpadło się na:
a) Izrael (północna część)
- nieustannie nękany przez sąsiadów
- 586 r.p.n.e. - najazd Babilończyków - okres "niewoli babilońskiej"
- podbicia Aleksandra Wielkiego
- 63 r.p.n.e. - podbój przez Rzymian; problemem jest monoteizm (bóg Jahwe), chcieli by czcili kolejnych cesarzy, co było teoretycznie sprzeczne z ich religią
b) Juda (południowa część)
Ostatecznie kres pokonania Żydów odbył się za panowania cesarza Nerona.
ok. 70 r.p.n.e. - kolejne zniszczenie Świątyni Salomona, do dziś została z niej Ściana Płaczu - miejsce pobożnych pielgrzymek Żydów
Religia judaistyczna:
- uważają, że Izrael (wspólnota żydowska) to naród wybrany, któremu bóg przeznaczył specjalną rolę w dziejach świata, co przypieczętował zawartym z nim przymerzem
- opiera się na objawieniu zawartym w Torze pisanej i ustnej, która zawiera 365 zakazów i 248 nakazów będących do dziś podstwą przepisów regulujących życie wiernych; przekazana Mojżeszowi od boga
- nie posiada ściśle ustalonego zespołu dogmatów
- trzynastopunktowe wylicznie Majmonidesa
- w sztuce sakralnej występują wyłącznie motywy roślinne i geometryczne, jednym z nich jest Gwiazda Dawida
- używają pojęcia grzech pierwszych rodziców, ale brak w nim nauki o grzechu pierworodnym
- podkreśla fakt osobistej odpowiedzialności za swoje czyny
- integralną częścią jest wiara w nadejście Mesjasza, które zwiastuje powszchny pokój i szczęście na ziemi
- uważają, że prawdziwy Żyd to ten, który pochodzi z matki Żydówki, a zewnętrzny znak stanowi obrzezanie chłopców w 8 dniu po urodzeniu
- Żydów obowiązuje modlitwa poranna i wieczorna,w trakcie których odmawiana jest Szema, zawierająca podstawowe prawdy wiary
- dużą wagę przywiązują również do modlitwy w trakcie posiłku
- podczas modlitwy mężczyzna winien nałożyć filateria
- nakazane jest obchodzenie Szabatu, który jest znakiem przymierza boga z Izraelem
- główne święta w żydowskim roku liturgicznym to: Pascha, Szawuot, Sukot, Rosz ha Szana, Jom Kipur, Chanuka, Purim, Święto Namiotów
-Talmud jest do chwili obecnej podstawą przepisów prawno - religijnych (najwyższe obok Miszny dzieło literatury rabinicznej)
- mogę jeść jedynie jedzenia koszerne, owoce pochodzące z drzew, które ukończyły 3 lata, mleko i produkty zwierzęce, jeśli pochodzą od dozwolonych do jedzenia zwierząt
- religia monoteistyczna: jedyny bóg to Jahwe
- menora - świecznik siedmioramienny
- diaspora - od czasu, gdy Izrael przeżywał problemy, Żydzi są rozproszeni na całym świecie
